Bao cầm tờ báo đi vào phòng làm việc của Đình.
- Có bản tin mật của Thông tấn xã Việt Nam đưa nhiều tin hay lắm. Trong này có một bài bình luận của một tay nhà báo Mỹ nói về cuộc chiến tranh Việt Nam rất tuyệt, tôi đưa qua cho ông đọc để tham khảo.
Đình ngước lên hỏi:
- Tay nhà báo Mỹ này đứng về phía nào để bình luận?
- Nó bình luận một cách khách quan chứ không đứng về phía nào cả.
- Cái thằng BBC thỉnh thoảng phát một bài nghe cũng sướng tai lắm. Nó ca ngợi quân giải phóng miền Nam hết lời.
- Âm mưu của chúng đấy. Thỉnh thoảng chúng nó nói vài câu ca ngợi Mặt trận Giải phóng để mọi người nghĩ là chúng nó đưa tin khách quan, sau đó là những tin toàn có lợi cho Mỹ-ngụy, khiến mọi người tin là nó nói thật.
Đình rót nước mời Bao rồi buông ra câu hỏi thăm dò:
- Hình như hôm qua tổ phái viên làm việc với ông Kim à?
- Ông nghe ai nói?
- Tôi thấy ông Kim ra về với bộ mặt giận dữ, nói chuyện lại với bà Thường.
- Ông Kim nói gì?
Đình cười vẻ bí hiểm để moi tin của Bao:
- Thì cũng loanh quanh chuyện các anh bảo là sai, ông Kim lại cho là đúng chứ chẳng có chuyện gì.
- Ông Kim nói đúng đấy. Cuộc cãi vã giữa ông Đỗ và ông Kim chưa có hồi kết thúc.
Đình thất vọng với câu trả lời của Bao nên nói qua chuyện khác:
- Ngày mồng chín tới tổ chức hội nghị tỉnh ủy để thảo luận và thông qua Nghị quyết về quản lí lao động trong các Hợp tác xã nông nghiệp đấy anh ạ.
Bao tỏ ra quan tâm với câu thông báo của Đình:
- Thế à? Ông thấy xu thế chung thế nào?
- Được thông qua là chắc chắn.
- Thế thì ông Kim đang định đùa với hổ rồi. Không biết cái ghế bí thư tỉnh ủy của ông ấy sẽ ra sao đây.
- Tôi nghĩ khó giữ được.
Bao hỏi:
- Ông có bản Nghị quyết trong tay không?
Đình đáp:
- Có. Mỗi tỉnh ủy viên đều được phát một bản để nghiên cứu trước. Tôi định đưa cho anh xem khi đọc xong nhưng rút kinh nghiệm lần trước tôi đưa bản dự thảo cho anh, anh lại đưa về cho anh Trung Chính thành thử tôi bị phê bình là đưa tài liệu nội bộ cho người khác xem. Anh muốn xem nguyên văn Nghị quyết thì tôi đưa cho anh ngồi đây mà đọc. Ngắn thôi mà, chỉ có hơn mười trang đánh máy.
Đình đứng lên đi đến cái tủ đựng tài liệu lục lọi một lát rồi cầm bản Nghị quyết đến đưa cho Bao.
- Nói chung Nghị quyết này dựa trên văn bản của bản dự thảo trước đây, chỉ bổ sung thêm vài điểm.
Bao cầm lấy bản Nghị quyết hỏi Đình:
- Anh nhận xét thế nào?
- Tôi đã nói với anh Nghị quyết này là cả một mớ bòng bong. Chỗ này thì xác định Hợp tác xã là đơn vị kinh tế Xã hội chủ nghĩa nhưng chỗ kia lại lấy đất chia cho nông dân sản xuất. Đã gọi là một đơn vị kinh tế Xã hội chủ nghĩa thì trước hết phải công hữu hóa cao độ tư liệu sản xuất. Tất cả là của chung. Có như vậy mới cắt triệt để cái đuôi tư hữu của nông dân. Nếu không tách tư liệu ra khỏi hộ nông dân thì còn gọi Hợp tác xã làm gì.
Bao khen:
- Câu này thì chẳng ai cãi ông được.
- Thế mà khi đưa Nghị quyết này ra xem xét ở Ban thường vụ, hầu hết đều phản đối tôi đấy.
- Rồi đây trước hội nghị tỉnh ủy, ông có dám bảo vệ quan điểm của mình không?
- Tính tôi bao giờ cũng trước sau như một. Nghị quyết về quản lí lao động nông nghiệp trong Hợp tác xã là một sai lầm, nó sẽ đưa nông dân trở về con đường làm ăn cá thể.
Bao vỗ tay tán thưởng:
- Giọng điệu của ông khí khái chẳng thua kém gì ông Kim.
- Không thể so sánh tôi với ông Kim được. Việc gì tôi không nhất trí với ông ấy thì tôi đấu tranh đến cùng. Nhưng tôi vẫn rất kính trọng ông ấy. Phải nói đó là một con người chỉ biết sống vì cái tâm chứ không quan tâm gì đến địa vị, danh vọng. Hiếm lắm anh ạ.
Bao lại giở giọng triết lí:
- Trong mỗi con người bao giờ cũng chứa đựng đầy đủ hai yếu tố. Đó là tình cảm và lí trí. Ở người bình thường thì coi trọng tình cảm mà nhẹ phần lí trí. Nhưng với những người ở cương vị lãnh đạo thì bao giờ cũng đặt lí trí lên hàng đầu. Phải có cái đầu lạnh thì mới có thái độ quyết đoán và không phạm phải sai lầm. Ông Kim sống kiểu để cho trái tim làm chủ cái đầu thành thử thường chạy theo quần chúng.
Đình ngẫm nghĩ thấy Bao nói cũng có lí.
- Có lẽ anh nói đúng. Ông Kim thường giải quyết công việc theo tình cảm. Đây là một nhược điểm của ông ấy - Đình ngừng lại rồi quay sang hỏi chuyện khác - Anh Đỗ về nhận công tác mấy hôm nay rồi mà tôi chưa qua chào hỏi anh ấy được. So với anh Ẩn thì anh Đỗ có gì khác không anh?
- Anh Đỗ là một con người sống rất nguyên tắc. Khác hoàn toàn với anh Ẩn và anh Sắc. Anh Trung Chính rất quý anh ấy.
Đình dò hỏi buổi gặp gỡ giữa ông Đỗ và ông Kim. Bao kể tỉ mỉ đến từng chi tiết và nói thêm:
- Anh Đỗ kiên quyết phản đối những việc làm đang diễn ra ở các Hợp tác xã trong tỉnh Phước Vĩnh. Anh ấy yêu cầu tỉnh ủy Phước Vĩnh phải chấn chỉnh lại việc làm của mình.
Đình hỏi:
- Ông Kim bảo sao?
- Ông Kim phản ứng dữ dội. Ông ấy cho rằng tổ phái viên chỉ có nhiệm vụ báo cáo việc làm của tỉnh ủy về Ban bí thư chứ không có quyền ra lệnh cho tỉnh ủy Phước Vĩnh phải làm thế này thế nọ.
- Tôi thấy chỗ này thì ông Kim đúng. Đáng ra các anh không nên bảo ông Kim cho dừng lại những việc đang làm mà chỉ nói cho ông ấy biết sẽ báo cáo việc này với anh Trung Chính hoặc Ban bí thư, có khi khiến ông Kim phải suy nghĩ.
Bao cười:
- Đây cũng là bài học đầu tiên để cho anh Đỗ nhận biết ông Kim là người thế nào.
- Hình như khi còn ở trong quân đội, anh Đỗ là cấp dưới của ông Kim có phải không? Nếu đúng như vậy thì rất khó làm việc đấy. Không khéo anh với tôi được tọa sơn quan hổ đấu đây.
Bao cười và đưa tập Nghị quyết trả cho Đình.